SKÁK

Skák Reglur

Skák er eitt elsta borðspil sem enn er spilað í dag. Reglurnar í skák hafa breyst mikið síðan uppruna þess, eru nú staðlaðar og flestum kunnungar. Reglurnar sem eru kynntar hér eru grunnreglur tafls, en nánari yfirlit yfir hvernig leikurinn er spilaður er hægt að finna á Wikipedia eða á opinberum vef Alþjóðlega skákbandalagsins.

Uppsetning

Skák er spilað á 8x8 köflóttu borði, þar sem raðirnar eru númeraðar frá 1-8 og dálkarnir merktir frá 'A' til 'H'. Reiturinn merktur sem 'A1' ætti að vera svartur. Leikmaðurinn sem stjórnar hvítu mönnunum setur sína menn á röð 1 og 2, og leikmaðurinn sem spilar svart setur menn sínar á raðir 7 og 8. Peðin eru sett á raðir 2 og 7. Frá 'A' dálk er mönnum raðað sem fylgir: Hrókur, Riddari, Biskup, Drottning, Kóngur, Biskup, Riddari, Hrókur. Hvítur byrjar alltaf.

Markmið leiksins

Leikurinn getur lokið undir eftirfarandi kringumstæðum:

• Ef kóngi andstæðings er ógnað, en andstæðingurinn hefur engan löglegan leik til að koma í veg fyrir að kóngurinn sé felldur, þá hefur þú unnið. Þetta er kallað 'Skák og mát'
• þegar annar leikmaðurinn gefst upp
• Fellur á tíma. Þegar spilað er gegn öðrum spilurum á þessari síðu gefum við leikmönnum eina mínútu til að ákveða sig, og korter samtals.
• Ef kóngur leikmanns er ekki í hættu á að verða tekin en leikmaðurinn hefur engar löglegar hreyfingar samt, þá er það patt: leikurinn endar í jafntefli.
• Leikurinn er einnig jafntefli ef eftirfarandi aðstæður koma upp:
  • hvorugur spilari hefur nóg efni til að máta
  • Sama staða er endurtekin þrisvar sinnum
  • 50 samfelldar hreyfingar hafa liðið þar sem hvorki peð er fært né maður drepinn
  • Leikmenn samþykkja að enda leik í jafntefli

Löglegir leikir

Manngangurinn er sem fylgir:

• Biskupinn getur fært sig hvaða fjölda reita sem er á ská.
• Hrókurinn getur fært sig hvaða fjölda reita sem er á sömu röð eða dálki.
• Drottningin getur fært sig hvaða fjölda reita sem er á sömu röð, dálki eða á ská - líkt og hrókur og biskup.
• Riddarinn færist á næsta reit sem er hvorki á sömu röð, dálki eða ská. Í rauninni færist riddarinn í 'L', tvo reiti lóðrétt eða lárétt, og svo einn reit þvert á það. Riddarinn er eini spilari sem getur 'hoppað yfir' aðra menn.
• Peðið færist einn reit áfram, alltaf í átt að endaröð andstæðings. Peð sem ekki hefur verið hreyft getur fært sig tvo reiti í stað eins. Peð geta einungis drepið aðra menn á ská.
• Konungurinn getur einungis fært sig einn reit í hvaða átt sem er, nema þegar hrókerað er. Konungurinn getur aldrei sett sig viljandi í skák.

Að skáka konungi

Þegar einhver maður á borði ógnar því að drepa konung andstæðings í næsta leik er konungurinn sagður 'vera í skák'. Leikmaður sem er í skák verður að losa konunginn sinn úr skákinni; hvort sem það er með því að færa konunginn úr vegi, drepa manninn sem ógnar máti, eða setja annann mann milli konungs og andstæðings. Leikmaður sem á engan löglegan leik til að losa skákina hefur tapað leiknum (kallað að vera mátaður). Margir menn geta skákað samtímis, og verður að komast út úr öllum skákum í einu. Leikmaður má ekki vera áfram skákaður. Leikmaður má aldrei valda því að hans eigin konungur sé í skák.

Aðrir löglegir leikir

• Framhjáhlaup Er sérstakur leikur sem peðin eru fær um. Þegar peð er fært tvo reiti frá upphafsreit sínum og er sett við hlið annars peðs getur síðarnefnda peðið drepið það fyrrnefnda eins og það hefði bara verið fært einn reit. Til dæmis, segjum að hvítt peðið sé sett á B5. C7 peð er fært tvo reiti áfram á C5. Hvíti leikmaðurinn getur fært B5 peðið á C6 og tekið C7 peðið. Framhjáhlaup eru einungis leyfileg strax eftir að andstæðingurinn færði peðið sem um ræðir. Rétturinn rennur út strax og andstæðingur leikur næsta leik.
• Hrökering Konungur og Hrókarnir geta undir ákveðnum kringumstæðum hrókerað. Ef hvorki konungur né hrókur hafa verið færðir í leiknum, reitirnir þeirra á milli eru auðir, og konungur þarf ekki að fara yfir neina reiti sem andstæðingur ógnar, getur leikmaðurinn fært konung sinn tvo reiti að hrók og hrókinn hinumegin við konunginn. Til dæmis, segjum að hvíti konungurinn sé á E1 og hvíti hrókurinn á A1. Allir reitir þeirra á milli eru auðir og ekki undir ógn. Hvíti leikmaðurinn getur, í einni hreyfingu, fært konunginn tvo reiti til vinstri (til C1) og hrókinn þrjá reiti til hægri (til D1). Leikmaðurinn gæti einnig hrókerað til hægri, fært konunginn til G1 og H1 hrókinn til F1.
• Peð kemst að endaröð. Peðum sem komast þvert yfir borðið að endaröð andstæðings (hvít peð að 8-röðinni, svört á 1-röðina) er skipt út fyrir Hrók, Riddara, Biskup, eða Drottningu. Peð má ekki verða að kóng né halda áfram að vera peð. Því getur einn leikmaður verið mest með níu drottningar á borði: þá sem hann byrjaði með og peðin átta komist þau öll í mark

Til baka í leikinn